Petrus' Parnassus

De Sint Pieter en de Vaticaanse Musea op Romereis

 

Deze cursus vond plaats op 10 november 2021, 10:00 - 16:30

Locatie: Utrecht (Kanunnikenzaal, Achter de Dom 7A)


Op de Vaticaanse heuvel komt minstens 2000 jaar (kunst)geschiedenis samen, van de antieke obelisk uit de renbaan van Caligula en Nero tot de kunstschatten van de drukbezochtste musea op aarde. Het is niet alleen al eeuwenlang het hart van de katholieke wereld, maar de ongekende meesterwerken van Raphael en Michelangelo maken het Vaticaan ook tot een bedevaartsoord voor moderne kunstliefhebbers. Lopend over de Via della conciliazione voel je al direct dat je naar een bijzondere plek gaat, zelfs voor Romeinse begrippen. Diep onder de basiliek wordt nog steeds het graf van Petrus vereerd en de aanwezigheid van de paus geeft Vaticaanstad een uniek aura. Tegelijkertijd kom je juist hier oog in oog te staan met de helden en goden uit de Oudheid, van Plato en Aristoteles tot Laocoön en Apollo.  Voor de pausen uit de Renaissance was het Vaticaan niet alleen de heuvel van Petrus, maar ook een Romeinse variant van de antieke Parnassus.

Dat maakt het Vaticaan ook een lastig te interpreteren Gesamtkunstwerk, waar talrijke tradities elkaar overvloeien. Waarom is de zetel van de paus en de katholieke wereldkerk nu juist dáár gevestigd? Welke rol speelt de erfenis van Nero, Constantijn en Karel de Grote? Op welke manier komt de continuïteit tussen de antieken, de middeleeuwen en de (vroeg)moderne geschiedenis tot uiting in kunst en architectuur? Hoe zit het met de oude en de nieuwe Sint Pieter? Wat heeft Petrus, kortom, op deze Parnassus te zoeken, en waarom zijn beide tradities essentieel voor het pausschap? Dit zijn enkele vragen die aan bod zullen komen tijdens deze verdiepende nascholingscursus van Roma Aeterna.

Naast lezingen over de geijkte kunsthistorische hoogtepunten zoals de Stanze van Raphael en de Sixtijnse Kapel gaan we tijdens deze dag in op de geschiedenis van het christendom in het algemeen en die van het Vaticaan in het bijzonder. We proberen tot een overkoepelde interpretatie te komen van de vele facetten die deze plaats tot een uniek programmaonderdeel van elke Romereis maken.

Daarnaast bieden we praktische didactische handreikingen voor een bezoek aan het Vaticaan met (groepen) leerlingen, iets wat veel docenten ieder jaar weer als een praktische en didactische uitdaging beschouwen.

Na afloop organiseren we een borrel om gezellig na te praten en nader kennis te maken met elkaar en Roma Aeterna.

onderwijs rome kenniscentrum romereis nascholingscursus voortgezet onderwijs

Belangrijkste informatie op een rij

Doel

Deelnemers raken in één dag vertrouwd met de rijke geschiedenis, de archeologische gelaagdheid, de architectuur en de kunstschatten van het Vaticaan. We verdiepen de inhoudelijke kennis, maar besteden ook ruime aandacht aan de didactische aanpak.

Voor wie?

De cursus is gericht op alle docenten in het voortgezet onderwijs die als begeleider van een groep leerlingen meegaan op de Romereis. Het is een verdiepingscursus, dus enige basiskennis over de Sint Pieter, het Vaticaan en de Vaticaanse Musea wordt bekend verondersteld.

Na deze cursus:

 Beschikt de deelnemer over een historisch kader waarin de verschillende onderdelen van het Vaticaan te plaatsen zijn;
● Is de deelnemer vertrouwd met de kunst en architectuur van de Sint Pieter en de belangrijkste plekken in de Vaticaanse musea;
● Kan de deelnemer zelfstandig invulling geven aan een eigen rondleiding met enkele didactische handreikingen voor deze complexe plek.

Inbegrepen in de kosten:

● Dagvullend programma met lezingen door experts en een didactisch kader voor een bezoek aan het Vaticaan;
● Een overzicht van essentiële literatuur en handige primaire bronnen;
● Een introductie op en een donateurschap van het tijdschrift Roma Aeterna, dat speciaal gericht is op de Nederlandse Romereiziger;
● Koffie, lunch en borrel.

Odoo + afbeelding en tekst

Programma

Inloop vanaf 09:30

10:00 Opening. Petrus en de politieke context van het Vaticaan.

10:30 Constantijn en de oude Sint Pieter                             

11:20 Intermezzo: Oud-Christelijke oudheden in het Museo Pio Christiano

11:35 De Borgia-appartementen en de nieuwe Sint-Pieter                                          

12:30 Lunch 

13:30 De Vaticaanse Musea: collectievorming en de Pinacotheek

14:20 De Stanze van Raphael en de Cortile del Belvedere


15:10 Koffie                                                                                                     

15:30 De Sixtijnse Kapel

16:30 Borrel

Organisatie & docenten


De organisatie is in handen van de Stichting Roma Aeterna, uitgever van het gelijknamige tijdschrift.
De docenten zijn allen ervaren Romereis-begeleiders.

● drs. Joep Beijst (historicus, Barlaeusgymnasium Amsterdam)

● drs. Ellen Hooghoudt (kunsthistorica, Polak Works of Art)

● drs. Raphael Hunsucker (classicus en historicus, Radboud Universiteit Nijmegen)

● drs. Maurits Lesmeister (classicus, Gymnasium Amersfoort Johan van Oldenbarnevelt)

● drs. Tomas Meijs (classicus, Gymnasium Amersfoort Johan van Oldenbarnevelt)

● dr. Evelien Roels (classica en historica, Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg)